Synapsy – ich budowa, rodzaje i połączenia

Synapsy pozwalają na komunikowanie się neuronów. Są niezbędne w cyklu powstawania sieci neuronów, które umożliwiają organizmowi uczenie się i zapamiętywanie.

Neuron wysyłający w synapsie informacje nazywany jest neuronem presynaptycznym (NPRE), zaś ten który ją otrzymuje - neuronem postsynaptycznym (NPO).

Budowa synaps

Synapsa jest zbudowana z 8 elementów.

• Zakończenia aksonu (element presynaptyczny) – zawiera mitochondria i pęcherzyki synaptyczne.
• Błony presynaptycznej – inaczej błony komórkowej NPRE.
• Pęcherzyka synaptycznego – o średnicy do 50 nanometrów, wypełnionego chemicznym mediatorem.
• Mediatora synaptycznego – substancji chemicznej uwalniającej się z błony presynaptycznej do szczeliny synaptycznej.
• Elementu postsynaptycznego – części neuronu do którego dochodzi akson innego neuronu.
• Błony postsynaptycznej – inaczej błony komórkowej NPO.
• Receptora – inaczej białek reagujących na obecność mediatora.
• Szczeliny synaptycznej – przestrzeni między błonami presynaptycznymi, a postsynaptycznymi.

Typy synaps

Wyróżnia się dwa typy synaps:

• Elektryczne – w nich neurony znajdują się blisko siebie. NPRE od NPO oddalone jest od siebie zaledwie o 2 nanometry. Zaletą tego rodzaju synaps jest to, że mogą one wędrować dwukierunkowo. Jest to najszybszy sposób przesyłania informacji. Synapsy elektryczne występują m.in. w siatkówce oka, sercu, mięśniach i części korowej mózgu.
• Chemiczne – synapsy te oddalone są od siebie nawet do 20 nanometrów. Posiadają one neuroprzekaźniki, zwane również neurotransmiterami. Odpowiadają one za zamianę sygnału elektrycznego na chemiczny w synapsie. Znane jest ich ponad 60 rodzajów. Neuroprzekaźnikami są m.in. serotonina, dopamina, noradrenalina czy histamina.

Typy połączeń synaptycznych

Ze względu na rodzaj odbiorników, którymi przekazywane są informacje, wyróżnia się następujące połączenia synaptyczne:

• nerwowo-nerwowe – między dwiema komórkami nerwowymi,
• nerwowo-mięśniowe – między komórką nerwową i mięśniową,
• nerwowo-gruczołowe – między komórką nerwową i gruczołową.