Przyczyny powstawania i leczenie przerostu mięśnia sercowego

Przerost mięśnia sercowego w przypadku znacznego powiększenia serca nazywany jest sercem bawolim. Najczęściej to schorzenie dotyka kobiet po 70. roku życia i jest objawem m. in. nadciśnienia tętniczego.

Czym jest przerost mięśnia sercowego?

Przerost mięśnia sercowego może być objawem długo nieleczonego nadciśnienia tętniczego. Obserwuje się go również u osób otyłych i sportowców dyscyplin wyczynowych. Nazwa ta dotyczy powiększenia lewej komory serca i polega na zwiększeniu grubości ściany serca, a w konsekwencji wzrostu jego masy. Powiększeniu może ulec również prawa komora serca, ale wtedy mówi się o przewlekłym zespole płucno-sercowym.

Przerost mięśnia sercowego stwierdza się na podstawie zapisu EKG albo zdjęcia rentgenowskiego klatki piersiowej, jednak w tym badaniu widać przerost tylko w jego zaawansowanym stadium. Wykonuje się też ECHO serca, które daje informacje o stopniu i przyczynie przerostu.

Wielkość serca zależy od wzrostu i wagi człowieka oraz jego płci. W przypadku mężczyzn przerost stwierdza się, jeśli masa serca przekroczy 259 gramów, u kobiet – 166 gramów.

Co powoduje powiększenie się serca?

Serce powiększa się, jeśli pojawia się zwiększone zapotrzebowanie organizmu na tlen i gdy musi mocniej pracować. Wyróżnia się dwie przyczyny przerostu mięśnia sercowego wymagające od niego wzmożonej aktywności: zwiększony opór i zwiększony przepływ krwi.

Zwiększony opór występuje wtedy, gdy pacjent boryka się z nadciśnieniem tętniczym i otyłością. Serce musi pokonać zwiększony opór również wówczas, gdy człowiek podejmuje wysiłek fizyczny, na przykład uprawia sport wyczynowy. Zwiększony przepływ krwi przez serce występuje u osób z wadami: niedomykalnością zastawek i nieprawidłowym przeciekiem krwi wewnątrz i zewnątrzsercowym.

Powiększenie serca można też zaobserwować w wybranych zespołach endokrynologicznych (cukrzycy, nadczynności tarczycy, kardiomiopatii). Przerost mięśnia sercowego może stanowić objaw wysiękowego zapalenia osierdzia.

Jak leczyć przerost mięśnia sercowego?

Leczenie przerostu mięśnia sercowego jest skuteczne, jeżeli ustali się jego przyczynę. W terapii dąży się do wyeliminowania czynnika lub schorzenia, które go wywołało. Jeśli powodem są zaburzenia hormonalne, to dąży się do ich uregulowania. Czasami stosuje się leczenie chirurgiczne, polegające na wszczepieniu protezy zastawki. Na skuteczność leczenia ma wpływ również postępowanie zgodnie z zaleceniami lekarzy.