Zapalenie krtani – co robić, gdy ból gardła utrudnia oddychanie?

Na zapalenie krtani podatne są zwłaszcza dzieci poniżej 5 roku życia i ci, którzy często nadwerężają głos. Leczenie zależy od stopnia nasilenia objawów zapalenia oraz od czynnika, który wywołał chorobę. Zapalenie krtani o podłożu wirusowym zazwyczaj można wyleczyć w domu, ale ciężkie przypadki z ostrym obrzękiem krtani mogą wymagać hospitalizacji.

Zapalenie krtani – przyczyny, przebieg

Zapalenie krtani jest chorobą błony śluzowej górnych dróg oddechowych. Mogą je powodować: zakażenie wirusowe lub bakteryjne, nadwerężenie strun głosowych, podrażnienie gardła, np. dymem lub zimnymi napojami, a także choroba refluksowa przełyku. Ostre zapalenie miejscowo uszkadza nabłonek krtani, ale jeśli infekcja zostanie szybko wykryta, leczenie nie powinno przebiegać dłużej niż kilka dni. Przedłużający się stan zapalny może powodować zmiany przewlekłe, które przenoszą się na gardło i tchawicę.

Zapalenie krtani czy zwykłe przeziębienie?

Choroby krtani zwykle rozpoznaje się późno, bo ich pierwsze objawy pokrywają się z objawami infekcji gardła. Chrypka i drapanie w gardle są często lekceważone i traktowane jako symptom zwykłego przeziębienia.

Zapalenie krtani można rozpoznać po takich objawach, jak:

• dyskomfort w gardle: ból, uczucie suchości i swędzenia, wrażenie blokady, trudności w przełykaniu;
• kaszel: suchy, „szczekający”, duszący, napadowy;
• trudności w kontrolowaniu głosu: chrypka, zmiana tonu głosu lub całkowita jego utrata, męczliwość;
• duszności.

Nawilżanie krtani – para wodna i inhalacje

Najważniejsze w leczeniu zapalenia krtani jest odpowiednie nawilżenie, które przyspiesza regenerację błony śluzowej, a także zapobiega nawracającym dusznościom i uczuciu suchości oraz drapania w gardle. Trzeba wypijać duże ilości płynów – oczywiście tych ciepłych i niegazowanych. Najlepiej sprawdzają się herbata malinowa i lipowa oraz soki z witaminą A i C, np. marchwiowy. Aby nawilżyć powietrze, można położyć na grzejnik mokry ręcznik lub użyć specjalnego nawilżacza, który można kupić w sklepach ze sprzętem AGD.

Dostępne są tradycyjne, które pod ciśnieniem wyrzucają parę wodną i ultradźwiękowe, rozpylające wodę pod postacią mgiełki. Taki nawilżacza może pracować do 16 h, co jest szczególnie cenne zimą, kiedy nawilżenie powietrza z optymalnego 40% spada do zaledwie 10%. Latem może wystarczyć postawienie w pokoju naczynia z parującą wodą.

Bardzo dobrze nawilżają również inhalacje. Ich skład w przypadku zapalenia krtani powinien być zalecony przez lekarza. Tą metodą wraz z parą wodną do dróg oddechowych oprócz nawilżającej wody wprowadzane są lekarstwa, które docierają nawet do drobnych oskrzelików w płucach. Taką drogą dostają się do oskrzeli środki rozkurczające, ułatwiające odkrztuszanie, przeciwzapalne i odczulające, które likwidują odruch duszącego kaszlu. Do podawania leków niezbędne są gotowe inhalatory. Domowe inhalacje z użyciem miski i ręcznika sprawdzają się lepiej z olejkami eterycznymi czy roztworem soli, który jednak może podrażnić błonę śluzową krtani. Przy zapaleniu krtani sprawdzają się łagodniejsze, np. rumiankowe.

Antybiotyki na zapalenie krtani

W leczeniu zapalenia krtani nie pomaga podawanie antybiotyków, ponieważ nie reagują one na wirusy, a najczęstszą postacią choroby jest właśnie zapalenie wirusowe. Antybiotyki zamiast zabijać wirusy, likwidują przyjazną florę bakteryjną, która chroni przed infekcjami. Leczenie polega na stosowaniu środków, które skupiają się na samych objawach choroby – zmniejszaniu uczucia dyskomfortu w gardle, łagodzeniu kaszlu i regeneracji strun głosowych. Pomagają niesterydowe środki przeciwzapalno-przeciwbólowe, takie jak ibuprofen czy paracetamol i tabletki do ssania, które zawierają środki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Dużo trudniejsze do wyleczenia jest w zakażenie bakteryjne, w którym – w przeciwieństwie do wirusowego – występuje wysoka gorączka, a chory odkrztusza zielonkawą wydzielinę. Wówczas wdrożenie leczenia antybiotykiem może okazać się niezbędne.

Jak ratować dziecko w czasie duszności?

Zapalenie krtani jest najgroźniejsze u dzieci poniżej 5 roku życia, co wynika z budowy ich dróg oddechowych. Są one bardzo wąskie, dlatego już niewielki obrzęk może spowodować poważne trudności w oddychaniu. Zagrożenie jest tym większe, że tkanka łączna, budująca krtań małego dziecka, charakteryzuje się wysoką podatnością na stany kurczowe, które mogą zagrozić życiu.

Kiedy dziecko zaczyna się dusić, trzeba zachować zimną krew i działać natychmiast – najlepiej od razu wybiec z nim na dwór, bo zimne powietrze najszybciej obkurcza śluzówkę. Trzeba jednak pamiętać, by szczelnie otulić chorego malucha. Można też zabrać dziecko do łazienki i odkręcić gorącą wodę – para wodna hamuje zwężanie krtani. Ważne jest, by podczas takiego ataku nie dawać maluchowi nic do picia, bo może się on zakrztusić. W przypadku wystąpienia tak ostrych duszności trzeba zadzwonić po karetkę, bo możliwe, że dziecko będzie potrzebowało podania środków obkurczających krtań i maski tlenowej. Hospitalizacja jest najbezpieczniejszym wyjściem przy ostrym, kurczowym zapaleniu krtani.

• Trzeci migdał może powodować u dzieci wady zgryzu i nawracające infekcje. Zobacz, czy powiększone migdałki u dzieci są niebezpieczne.
• Przerośnięty migdałek gardłowy wymaga leczenia, gdy utrudnia oddychanie. Zobacz, na czym polega leczenie trzeciego migdału u dzieci.
• Przerost migdałka gardłowego może dotyczyć nawet bardzo małych dzieci. Poznaj, objawy przerostu migdałków.
• Refluks u dzieci starszych jest niebezpieczniejszy niż u niemowląt. Sprawdź, co go powoduje!