Po czym rozpoznać celiakię?

Celiakia to jedna z najpoważniejszych nietolerancji pokarmowych. Mimo to ciągle wykrywa się tylko niewielką część zachorowań. Aż 95% ludzi, którzy nie tolerują glutenu, przez całe życie boryka się objawami celiakii, nie wiedząc, co im dolega.

Czym jest celiakia?

Celiakia, czyli choroba trzewna to trwająca całe życie choroba immunologiczna, która ma podłoże genetyczne. Charakteryzuje tym, że na chorego, gluten działa toksycznie. Jest to rodzaj białka, który stanowi znaczną część codziennych posiłków (jest zawarty w zbożach takich jak pszenica, żyto, jęczmień i owies) . Spożywanie go prowadzi do zaniku małych wypustek błony śluzowej jelita cienkiego – kosmków. Ich funkcją jest zwiększanie powierzchni chłonnej jelita, przez ścianki którego dostają się do organizmu składniki odżywcze zawarte w pokarmie. Zanik kosmków jelitowych sprawia, że wchłanianie zostaje upośledzone. Osoby chore na celiakię nie zniwelują szkodliwego działania glutenu żadnymi środkami farmakologicznymi. Jedyną metodą leczenia jest przestrzeganie przez całe życie ścisłej diety bezglutenowej.

Występowanie celiakii

Celiakią nie można się zarazić. Jest to choroba genetyczna, na którą narażeni są zwłaszcza krewni celiaktyków i osób chorych na cukrzycę 1. stopnia. Alergia na gluten może się ujawnić w każdym wieku. Często jej objawy są zauważalne już u małych dzieci, które bezpośrednio po wprowadzeniu do diety glutenu zaczynają być osłabione i powoli tracą na wadze. Według obiegowej opinii jest to schorzenie charakterystyczne dla niemowląt, z którego z czasem się wyrasta. Nic bardziej mylnego! Celiakię zwykle wykrywa się dopiero u osób 30–50 letnich, u których nietolerancja na gluten występowała od dzieciństwa lub jej początkiem była ciąża, nadmiar stresu, silna infekcja czy też poważna operacja.

Objawy celiakii

Najbardziej charakterystycznymi objawami celiakii są bóle brzucha, biegunka i wysypka. U niemowląt o chorobie mogą świadczyć także zahamowanie przyrostu wagi, osłabienie mięśni, częste infekcje, brak apetytu oraz nadpobudliwość i apatia. Większe dzieci chore na celiakię charakteryzują się niskim wzrostem i niewielką wagą. Zauważalne jest u nich opóźnienie procesu dojrzewania, któremu dodatkowo towarzyszą stany depresyjne czy zaburzenia neurologiczne. U dzieci, które nie tolerują glutenu częściej występuje próchnica, a ich szkliwo zębowe jest bardzo słabe. Mogą się one skarżyć na bóle mięśniowe i są szczególnie podatne na opryszczkowe zapalenie skóry. U osób dorosłych, prócz bólów brzucha, biegunki, nudności i wymiotów, występują też wzdęcia, a kobiety mogą zauważyć zatrzymanie się miesiączki. Celiakii towarzyszą często także anemia, depresja i ciągłe zmęczenie. Zauważalny jest także znaczny spadek masy ciała. Zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe chore na celiakię, nie tolerują laktozy.

Wykrywanie celiakii

Wprowadzenie diety bezglutenowej zatrzymuje wyniszczanie kosmków jelitowych. Mogą się one samoistnie zregenerować i wówczas wszelkie objawy ustępują. Z glutenu jednak należy zrezygnować na stałe. Nie może się to odbyć bez konsultacji z gastroenterologiem – niedopuszczalne jest samowolne wprowadzanie takiej diety, bo utrudnia to postawienie diagnozy. Wykrycie celiakii wymaga wykonania szeregu badań, zwłaszcza serologicznych, a także biopsji jelita cienkiego. Jest to szczególnie ważne ze względu na to, że wiele osób samodzielnie zdiagnozowało u siebie to zaburzenie i przeszło na dietę bezglutenową bez konsultacji ze specjalistą. „Popularność” celiakii spowodowała, że w pewnym momencie zaczęto ją traktować jako wymysł i przestała być uważana za poważne schorzenie.

Skutki nieleczonej nietolerancji na gluten

Celiakii nie wolno bagatelizować, ponieważ nieleczona może prowadzić do różnego typu powikłań. Wynikające bezpośrednio z zaburzeń wchłaniania to m.in. osłabienie płodności i poronienia, a także wczesna osteoporoza. Gluten wyniszczający stale kosmki jelitowe przyczynia się także do wzrostu ryzyka zachorowań na raka wszystkich narządów układu pokarmowego. Celiakia powoduje również zaburzenia, które na pozór nie mają nic wspólnego z wchłanianiem. Powoduje zmiany w psychice (depresja, drażliwość, apatia) i wywołuje nieprawidłowości neurologiczne, np. padaczkę.

• Rumień zakaźny pojawia się u dzieci między 2 a 12 rokiem życia. Dowiedz się, jak wyleczyć rumień zakaźny.
• Wysypka na dekolcie przeważnie dotyka kobiety w ciąży. Są różne sposoby, by wyleczyć uczulenie na dekolcie.
• Małe, czerwone plamki to typowe objawy różyczki. Sprawdź, jak wyleczyć wirusa.
• Na ból brzucha warto zastosować zioła. Rumianek i mięta - to najbardziej skuteczne zioła na ból brzucha.
• Bóle brzucha u dziecka mogą mieć różnorodny charakter. Sprawdź domowe sposoby na bóle brzucha u dziecka.