Zasady przyznawania alimentów na dziecko

Alimenty na dziecko to obowiązkowe i regularne świadczenie rodziców na rzecz dziecka, które jest niezdolne do samodzielnego utrzymania się. W sprawach o alimenty nie ponosi się żadnych sądowych opłat.

Alimenty – zasady przyznawania

Obowiązek alimentacyjny na dziecko rozpoczyna się w chwili jego narodzin i może być świadczony:

• z dobrej woli zobowiązanego – kwota alimentów ustalana jest na drodze negocjacji pozasądowych. W rozmowach mogą uczestniczyć osoby trzecie, które pełnią funkcję mediatora, jeżeli strony nie są w stanie samodzielnie dojść do porozumienia. Mediację może przeprowadzić prawnik lub radca prawny. Mimo, że ustalenia wypracowane na drodze rozmów można zawrzeć jedynie w formie ustnej, bezpieczniejszą formą będzie spisanie umowy, która jest dokumentem obowiązującym przed sądem na wypadek sporu i konieczności przeprowadzenia procesu. Istnieje też możliwość spisania tych postanowień w formie aktu notarialnego;
• w rezultacie wyroku sądu z przeprowadzonej rozprawy sądowej.

Kto i kiedy może wystąpić z wnioskiem o przyznanie alimentów?

Jeśli rodzice żyją w rozłączeniu (separacja, rozwód) wówczas rodzic, u którego przebywa dziecko ma prawo wystąpić do sądu z pozwem o alimenty na rzecz małoletniego. W postępowaniu rozwodowym najczęściej określana jest wysokość alimentów i są one wypłacane rodzicowi, u którego dziecko przebywa na stałe. Jeżeli dziecko pochodzi ze związku pozamałżeńskiego, a rodzice żyją w rozłączeniu, wówczas rodzic, który sprawuje opiekę nad dzieckiem, ma prawo wystąpić z pozwem o sądowe zobowiązanie drugiego rodzica do ponoszenia kosztów utrzymania dziecka. Dziecko, które nie może samo się utrzymać, ma prawo wystąpić do sądu o alimenty od swoich rodziców.

Obowiązek alimentacyjny dziadków na rzecz wnuków

Jeżeli rodzic nie jest w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb dziecka, a drugi nie żyje, albo też jest niezdolny do zapewnienia swoim dzieciom odpowiednich warunków do nauki i życia, wówczas istnieje możliwość wystąpienia z wnioskiem o zasądzenie alimentów od dziadków. Dziecko, które nie może samo się utrzymać, ma prawo wystąpić do sądu o alimenty od swoich dziadków tylko w momencie, gdy rodzice nie żyją lub nie są w stanie sprostać swojemu obowiązkowi alimentacyjnemu lub uzyskanie od nich świadczenia alimentacyjnego jest niemożliwe.

Zwolnienie z konieczności świadczenia alimentacyjnego na rzecz dziecka

Obowiązek alimentacyjny wynika z zasady równej stopy życiowej, według której rodzice zobowiązani są do podzielenia się z dzieckiem nawet skromnymi dochodami. Zwolnienie z obowiązku alimentacyjnego na rzecz dzieci może mieć miejsce jedynie w sytuacji, gdy rodzice nie mają możliwości zarobkowania. Także wtedy, gdy dochody dziecka całkowicie pokrywają jego potrzeby życiowe, dzięki wykonywanej przez dziecko pracy zarobkowej, pobieraniu renty rodzinnej lub zdrowotnej lub stypendium. W tych przypadkach rodzic może zostać zwolniony z obowiązku alimentacyjnego. Również w przypadku, gdy dziecko w widoczny sposób nie przykłada się do nauki i zaniedbuje obowiązek szkolny, staje się to przesłanką do zaprzestania świadczenia alimentacyjnego na jego rzecz. Może zdarzyć się też tak, że obowiązek alimentacyjny na rzecz dziecka nie wygaśnie nigdy, ponieważ nie jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie – w wyniku choroby lub trwałego kalectwa.