Ćwiczenia logopedyczne przyspieszające rozwój mowy

Opóźniony rozwój mowy wymaga konsultacji z logopedą, bo może świadczyć o zaburzeniach patogennych. Jeśli zaburzenia są samoistne, należy się spodziewać, że rozwój mowy nastąpi, ale trochę później niż u innych dzieci.

Aby przyspieszyć proces rozwoju mowy, można wykonywać codziennie proste ćwiczenia, które ułatwią dziecku nabywanie kompetencji językowych.

Opóźniony rozwój mowy – jak rozpoznać?

Opóźniony rozwój mowy, inaczej niemota lub alalia prolongata to określenie zaburzenia występującego zwykle u dzieci poniżej 3. roku życia. Wiąże się ono z późnym i bardzo powolnym wykształcaniem się kompetencji językowych lub z ich całkowitym brakiem. Na OMR składają się:

• zaburzona artykulacja,
• zaburzona gramatyka wypowiedzi,
• znacznie ograniczony zasób słownictwa,
• trudności w zrozumieniu komunikatu językowego.

Ćwiczenia na rozwój mowy

Jeśli dziecko nie gaworzy w 9. miesiącu życia, pod koniec 2. roku nie buduje jeszcze zdań prostych, a pod koniec 3. – zdań złożonych, to znak, że trzeba zgłosić się do logopedy. Nie warto czekać na samoistny rozwój mowy, bo może się okazać, że minął czas, w którym nauka mówienia jest najbardziej efektywna i trudno będzie nadrobić zaległości. Logopeda oceni, czy zaburzenia są samoistne, czy patogenne i zaleci wykonywanie ćwiczeń, które trzeba powtarzać kilka razy dziennie przez 5–10 min. Są to:

1. Ćwiczenia języka, np.:

• przenoszenie języka od prawego do lewego kącika przy szeroko otwartych ustach,
• dotykanie czubkiem języka wszystkich zębów po kolei – najpierw górnych, potem dolnych,
• unoszenie czubka języka do górnych zębów i cofanie go w głąb jamy ustnej.

2. Ćwiczenia warg, np.:

• wysuwanie warg do przodu i rozszerzanie ich (jak przy wymawianiu samogłosek „U” i „E”),
• dmuchanie przez złączone wargi,
• przesuwanie zamkniętych ust w lewo i w prawo.

3. Ćwiczenia oddechowe, np,:

• dmuchanie na małe, lekkie przedmioty (np. piłeczki ping-pongowe) zawieszone na nitce lub ułożone na tafli wody,
• puszczanie baniek mydlanych,
• wydmuchiwanie nosem (przy zamkniętych ustach) skrawków porwanego papieru z miski – raz jedną dziurką, raz drugą, a na koniec obydwiema.

4. Ćwiczenia słuchowe, np.:

• rozpoznawanie przedmiotów zamkniętych w pudełku podczas potrząsania nim,
• rozpoznawanie i naśladowanie głosów zwierząt,
• szukanie ukrytego budzika lub innego przedmiotu wydającego dźwięki.