Choroby psychosomatyczne: migreny, astma, alergie, zaburzenia snu

Termin choroby psychosomatycznej wprowadził na początku XIX wieku Johann Heinroth, niemiecki psychiatra. Są to dolegliwości, w których powstawaniu ważny udział mają czynniki emocjonalne, czyli długotrwały stres, frustracja, sytuacje konfliktowe.

Objawy schorzeń psychosomatycznych

Schorzenia psychosomatyczne mogą dotyczyć wielu różnych układów, w zależności od tego, jakie predyspozycje genetyczne ma organizm. Wśród chorób psychosomatycznych najczęściej wymienia się:

• zaburzenia układu oddechowego, np. astmę oskrzelową,
• zaburzenia układu krążenia, np. chorobę wieńcową, nadciśnienie,
• zaburzenia wegetatywne, np. pokrzywkę, alergie, atopowe zapalenie skóry,
• zaburzenia odżywiania i otyłość,
• zaburzenia układu pokarmowego, np. zespół jelita drażliwego, nadkwasotę, chorobę wrzodową
• zaburzenia snu,
• migreny.

Jak odróżnić schorzenia psychosomatyczne od „zwykłych”? Trudno jest to rozstrzygnąć w krótkim czasie, wymagana jest dłuższa obserwacja. Z pewnością przyczyny choroby tkwią głębiej, gdy dolegliwości:

• są potwierdzone wynikami badań, ale leczenie farmakologiczne nie przynosi efektów,
• nasilają się w okresie zwiększonego napięcia i w stresujących sytuacjach,
• słabną, a nawet zanikają, w okresie relaksu i spokoju.

Przyczyny chorób psychosomatycznych

Schorzenia psychosomatyczne występują w wyniku:

• tłumionych emocji – złości, lęku,
• nierozwiązanych, przedłużających się konfliktów,
• utrzymującego się poczucia winy.

Osoby cierpiące na chorobę psychosomatyczną często nie zauważają jej związku ze swoim stanem psychicznym. Organizm nie reaguje na problem emocjonalny od razu w następstwie sytuacji stresowej, ale w przypadku emocji nieprzepracowanych i nierozładowanych, z czasem zaczyna odczuwać dolegliwości somatyczne.

Czynniki ryzyka schorzeń psychosomatycznych

Zaburzenia psychosomatyczne częściej dotyczą kobiet niż mężczyzn. Tłumaczy się to różnicami w wychowaniu i stereotypem „grzecznej dziewczynki” - chłopcy mają większe przyzwolenie na wyładowywanie swoich negatywnych emocji. Większą podatność na tego typu schorzenia mają także osoby wrażliwe, cechujące się wysoką inteligencją i przejawiające tendencje do perfekcjonizmu.

Leczenie zaburzeń psychosomatycznych

Zacząć należy od tego, że trudność sprawia samo postawienie właściwej diagnozy, ponieważ pomocy szuka się w pierwszej kolejności u lekarzy specjalistów, a nie psychologów. Nie oznacza to, że dolegliwości nie należy leczyć farmakologicznie i trzeba je zbagatelizować – absolutnie nie. Należy jednak do leczenia włączyć także elementy pracy z emocjami, ponieważ to one ujawniają „najsłabsze ogniwo” w organizmie i jeszcze dodatkowo je forsują. Można nad nimi pracować w formie psychoterapii, ucząc się radzenia sobie ze stresem i stosując techniki relaksacyjne.