Sigma, rizz, a może bambik? Oto finałowa dwudziestka Młodzieżowego Słowa Roku 2024
Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt, który niezmiennie budzi duże emocje - nie tylko jeśli chodzi o sam wybór zwycięzcy, ale też nieoczywiste dla wszystkich znaczenia niektórych określeń. Co oznacza "sigma" czy "rizz"? Skąd wzięło się "skibidi", a jakie źródło ma "brainrot"? Odkrywamy wszystkie karty!
Młodzieżowe Słowo roku to plebiscyt organizowany od 2016 roku przez Wydawnictwo Naukowe PWN, we współpracy z projektem "Słowa klucze" w ramach programu "Ojczysty - dodaj do ulubionych". Nic dziwnego, że plebiscyt cieszy się ogromną popularnością: określenia, które zdobywają miejsca na podium mogą niektórych bawić, innych zaś wprawić w osłupienie. W 2023 roku decyzją jury tytuł Młodzieżowego Słowa Roku zdobyło określenie "rel". A jak będzie tym razem? Które ze zgłoszonych określeń najbardziej przypadną do gustu jurorom? Zobaczcie, jakie propozycje znalazły się w finałowej dwudziestce. Znacie je wszystkie? Wyjaśniamy, skąd pochodzą i do czego się odnoszą.
Młodzieżowe Słowo Roku 2024: Finałowe 20 propozycji
Co roku w plebiscycie Młodzieżowe Słowo Roku zgłaszane są liczne propozycje, które następnie zostają skrupulatnie weryfikowane przez jury. Słowa, które biorą udział w konkursie nie mogą być wulgarne ani obraźliwe: najlepiej o tej zasadzie świadczy przypadek z 2020 roku, gdy ... nie wybrano zwycięzcy, bo zbyt wiele nadesłanych zgłoszeń miało wulgarny charakter. Na szczęście w tym roku jest inaczej i jury zdecydowanie miało z czego wybierać.
Finałowe 20 propozycji to z pewnością określenia różnorodne, jednak trudno nie dostrzec, że spora część z nich pochodzi z języka angielskiego. Nie brakuje też odniesień do świata social mediów i internetu.
Oto wszystkie propozycje do uzyskania tytułu Młodzieżowego Słowa Roku 2024!
aura - to szeroko pojęty zespół cech, który może określać daną osobę. Ktoś może mieć zatem pozytywną, sympatyczną aurę lub odwrotnie: czujemy czyjąś negatywną, złą aurę.
azbest - w kontekście Młodzieżowego Słowa Roku to nawiązanie do krążących w sieci memów o "wylewaniu azbestu", a także do "patodeweloperki", czyli zjawisko komercyjnej budowy nieruchomości, które mają przynieść szybki zysk, bez względu na jakość prac i wykorzystywanych materiałów budowlanych (jak wiadomo, azbest jest uznawany za szkodliwą i niebezpieczną substancję.
bambik - to nieco pobłażliwe określenie osoby niedoświadczonej, nieobytej w danym tamacie, niemającej wiedzy w konkretnym obszarze.
brainrot - z angielskiego "gnicie mózgu", określenie stało się popularne w mediach społecznościowych, a zwłaszcza na TikToku. Opisuje konsumenta błahych treści internetowych bez konkretnej wartości merytorycznej, który bez zastanowienia, nieco automatycznie "scrolluje" kolejne strony, ogląda zabawne filmiki czy memy.
brat - określenie zaczerpnięte z tytułu albumu Charli XCX. Odnosi się do osoby o buntowniczej, wyrazistej postawie, pełnej hedonizmu i pewności siebie.
cringe - "ale cringe" - powiemy, opisując coś powodującego niesmak, zażenowanie, wstyd. Z angielskiego "to cringe" to dosłownie wzdrygać się na widok czegoś lub kogoś.
czemó - alternatywna, "młodzieżowa" pisownia wyrazu "czemu", którą internauci spopularyzowali dzięki filmikom na TikToku, rejestrującym rozmowę graczy w "Fortnite"
delulu - niepoważny, oderwany od rzeczywistości, "odklejony", urojonwy - może opisywać zarówno osobę (np. "Ale z Ciebie delulu") lub jej stan (np. "masz delulu"). Źródłem jest angielskie słowo "delusional", czyli urojeniowy/cierpiący na urojenia.
fein / fe!n / fin - określenie osoby mającej obsesję na jakimś punkcie lub/i cierpiącej na uzależnienie, np. od narkotyków. Słowo to pochodzi od piosenki Travisa Scotta o tytule "Fein" wydanej w 2023 roku.
Fr / FR - to skrót od "for real", czyli autentycznie, naprawdę, bez ściemy. Może być używany jako aprobata w komunikacji internetowej.
glamur / glamour - w najnowszym kontekście, "glamour" odnosi się do internetowego trendu stylizacji z wykorzystaniem modnego wzoru zwierzęcej panterki, w którym internauci prezentują swój, najczęściej elegancki, look właśnie przy dźwiękach utworu "Glamour".
GOAT - angielski skrót od "greatest of all time" - najlepszy w historii. Może opisywać wydarzenie, osobę, odniesiony sukces (np. sportowy, zawodowy).
oi oi oi baka - określenie ze świata anime, które zyskało popularność jako element internetowego wyzwania. "Challenge" polegał na tym, by w miejscu publicznym stanąć na podwyższeniu (np. na krześle) i zawołać "oi oi oi baka".
oporowo - robić coś "oporowo", czyli z dużym zaangażowaniem, poświęceniem, intensywnością, do końca, bez zastanowienia.
riz / rizzler / rizz - skrót od angielskiego "charisma" (czyli charyzma), spopularyzowany przez rapera Kaia Cenata. Określenie oznacza zespół cech, które decydują o czyjejś atrakcyjności - cechy mogą być fizyczne lub osobowościowe.
sigma - osoba o ponadprzeciętnej inteligencji, która potrafi zachować się odpowiednio i poradzić sobie w każdej sytuacji. Określenie jest stosowane w węższym znaczeniu w kontekście "współczesnego ideału mężczyzn".
skibidi - określenie ma swoje źródło w popularnej na TikToku piosence "Dom dom yes yes" bułgarskiego muzyka o pseudonimie Biser King i choć samo nie ma znaczenia w sensie semantycznym, jest często wykorzystywane w sieci. Ogromną popularność zdobył m.in. trend "skibidi toilet", w ramach którego utwór wykonywały osoby z głowami wyłaniającymi się z ... toalet.
slay - to wyrażenie podziwu dla kogoś lub czegoś, albo dla samego/samej siebie, przy jednoczesnym określeniu ogromnej przewagi nad konkurencją. Z angielskiego "slay" to dosłownie "zaszlachtować, zniszczyć", a więc zyskać ogromną przewagę czy wartość.
womp womp - podobne do sarkastycznego "bla bla", pierwotnie to wyraz dźwiękonaśladowczy oznaczający znudzenie konwersacją i chęć jej zakończenia.
yapping - po angielsku "yap" oznacza "ględzenie, jazgotanie", a więc yapping to po prostu uciążliwe "gadanie". W odświeżonym kontekście to też przedłużające się spotkania czy rozmowy.
Definicje zostały oparte na opisach zawartych w Słowniku Języka Polskiego PWN.
Młodzieżowe Słowo Roku 2024. Kiedy wyniki?
Wyniki plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku 2024 będą podane oficjalnie w pierwszej połowie grudnia. A jak kształtowały się wybory jury w poprzednich latach?
W ciągu ostatnich lat wybory młodzieżowego słowa roku w Polsce odzwierciedlają dynamiczne zmiany w języku młodych ludzi i sposoby wyrażania ich emocji i postaw. W 2023 roku triumfowało słowo „rel” będące wyrazem aprobaty i utożsamiania się z opinią rozmówcy. Rok wcześniej, w 2022 roku, młodzież często używała wyrażenia „essa” jako okrzyku radości i triumfu. Rok 2021 przyniósł słowo „śpiulkolot” nawiązujące do popularnych wówczas memów.
W 2020 roku kapituła zrezygnowała z wyboru słowa roku ze względu na dominację wulgaryzmów i słów o charakterze wyśmiewającym. Z kolei 2019 należał do „alternatywki”, dziewczyny o alternatywnych upodobaniach i stylu bycia. W 2018 roku dużą popularność zyskał „dzban”, określający osobę o niewielkiej inteligencji, a w 2017 roku modne było „Iks de” (xD), będące reakcją na coś zabawnego. Wcześniej, w 2016 roku, młodzi ludzie często używali słowa „sztos” jako synonimu czegoś wyjątkowego i niesamowitego.
A które nominowane w tym roku słowo najbardziej do Was przemawia?