Przykłady działań mobbingowych w miejscu pracy

Przykładem mobbingu w miejscu pracy są długotrwałe i nasilone ataki mające wpływ na jakość sytuacji zawodowej i życiowej pracownika.

Konflikty w miejscu pracy są nieuniknione. Jednak bywają sytuacje, w których niekontrolowana eskalacja konfliktu przeradza się w działania mobbingowe. Obowiązkiem prawnym pracodawcy jest reagowanie i przeciwdziałanie mobbingowi.

Definicja mobbingu

Kodeks pracy (art. 94 § 2) definiuje mobbing jako „działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników” (zobacz: tekst ustawy).

Przykłady mobbingu

Psycholog Hainz Leymann, zajmując się tematyką przemocy w miejscu pracy, wyróżnił pięć typów praktyk mobbingowych:

• Oddziaływania, które zaburzają możliwości komunikowania się (np. ograniczanie możliwości wypowiadania własnego zdania, ciągła krytyka, groźby).
• Oddziaływania, które zaburzają relacje społeczne (np. nieformalny zakaz rozmów z ofiarą, odizolowanie przestrzenne od zespołu, brak możliwości wypowiedzenia się).
• Oddziaływania, które są atakami na reputację (np. plotki, pomówienia, próby ośmieszenia, ataki na osobiste przekonania religijne czy polityczne).
• Oddziaływania, które wpływają na jakość sytuacji zawodowej (np. brak zadań do wykonania, odsunięcie od zadań odpowiedzialnych, zadania wysoce poniżej lub powyżej kompetencji).
• Oddziaływania, które są bezpośrednimi atakami na zdrowie (np. zastraszanie, przemoc fizyczna i psychiczna, przemoc seksualna).

Nie jest to lista wyczerpująca przykłady działań mobbingowych. Konflikty i pojedyncze zajścia są nieuniknione, a o mobbingu mówi się biorąc pod uwagę aspekt czasu, nasilenie konfliktu oraz sposoby radzenia sobie z nim.

Błędne koło mobbingu

W sytuacji, gdy w miejscu pracy pojawia się mobbing i nie zostają podjęte środki zaradcze, powoduje to reakcję łańcuchową. Osoba, która jest ofiarą mobbingu, odczuwa coraz większy stres i niepewność. Powoduje to zmniejszenie efektywności pracy i większą liczbę błędów. Już sam spadek wydajności jest kolejnym stresorem, a może być przyczyną wzmożonych działań ze strony mobbera. Im większa presja psychiczna, tym gorsze funkcjonowanie. Tak właśnie napędza się to błędne koło mobbingowe.

Koszty mobbingu ponosi zarówno jego ofiara (stres, choroba, utrata pracy), jak i organizacja (gorsza atmosfera w firmie, częstsze zwolnienia lekarskie, spadek produktywności mobbera i ofiary). Pracodawca ma prawny obowiązek przeciwdziałać, współpracownicy obowiązek moralny, aby reagować, a ofiara mobbingu, aby podjąć obronę.

• Czujesz się zdominowana przez szefa lub kolegę z pracy? Zobacz, jak sobie radzić z seksizmem w pracy?
• Masz dość nękania i obmawiania w swojej firmie? Dowiedz się, na czym polega mobbing w pracy.
• Gwałt jest wyjątkowo tragicznym przeżyciem. Jak poradzić sobie z traumą po gwałcie?