Agresja instrumentalna to rodzaj agresji, przejawiający się przede wszystkim w pracy – czyli tam, gdzie każdy ma określony cel i chce go zrealizować wszelkimi możliwymi środkami.

Reklama

Metody takiego nieetycznego postępowania to m.in. mobbing – zastraszanie pracownika, przypisywanie sobie czyichś sukcesów lub zrzucanie odpowiedzialności na inne osoby.

Agresja instrumentalna nie jest agresją otwartą i jednoznaczną. To utajone działanie, które wbrew pozorom nie ma na celu zadanie komuś bólu, a uzyskanie korzyści cudzym kosztem. To, że ofiara instrumentalnej agresji cierpi, odbywa się niejako przy okazji, podstawowym celem agresora jest podniesienie własnej pozycji zawodowej.

Zobacz także

Agresja instrumentalna a mobbing w pracy

Agresja instrumentalna to celowe, świadome działanie, którego ofiary cierpią nie ze względu na jakąkolwiek antypatię, którą żywi do nich agresor, a po prostu dlatego, że stoją mu na drodze osiągnięcia sukcesu zawodowego. Agresja odgrywa rolę instrumentu. Osoba używająca agresji instrumentalnej ma konkretny cel i działa wszelkimi możliwymi „instrumentami”, aby go osiągnąć.

Agresja instrumentalna to sposób na życie człowieka, który kieruje się zasadą „po trupach do celu”. Często spotykana jest w środowisku pracy, sportu i biznesu, gdzie konkurencja i pogoń za dobrami (materialnymi, jak i emocjonalnymi) jest na bardzo wysokim poziomie.

Jak objawia się agresja instrumentalna?

Agresja instrumentalna podszyta jest egoistycznymi pobudkami osoby, która ją stosuje. Może między innymi przejawiać się w:

  • zastraszaniu pracowników (obniżka pensji, wyrzucenie z pracy),
  • nadmiernej kontroli.
  • W takich przypadkach agresor stara się budować na strachu swoją pozycję szefa, wpajając podwładnym przekonanie, że są od niego gorsi i mają bez namysłu podporządkować się jego żądaniom.

Przejawia się ona również w środowisku pracowników – tzw. „wyścig szczurów” może spowodować, że osoby ze sobą współpracujące będą się wzajemnie obmawiać, obniżać cudze osiągnięcia, by na tym tle samemu lepiej wypaść, dążyć wszelkimi środkami do osiągnięcia własnych celów – nawet kosztem innych.

Agresja instrumentalna to najczęściej schemat zachowania wywodzący się z dzieciństwa. Jeżeli dziecko egzekwowało od rodziców wszystko krzykiem, szantażem i straszeniem, że coś zniszczy lub coś zrobi, gdy nie dostanie np. nowej zabawki, a rodzice w ostateczności spełniali jego prośbę, to z dużym prawdopodobieństwem będzie to samo robiło w życiu dorosłym. Wynikać to może również ze stylu wychowania, który opiera się na prawach dżungli – tylko mądrzejszy, silniejszy i sprytniejszy przetrwa i będzie żył szczęśliwie. Taka osoba w życiu dorosłym ma zaburzoną hierarchię wartości i widzi tylko swój cel.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama