Płat czołowy mózgu odpowiada m.in. za planowanie ruchów, przewidywanie konsekwencji zachowań, rozumienie sytuacji społecznych, rozumienie i kontrolę emocji. Uszkodzenie tego obszaru mózgu prowadzi do szeregu nieprawidłowości dotyczących zarówno funkcjonowania ruchowego, jak i społecznego. Uszkodzenie płata czołowego może doprowadzić nawet do zmian osobowościowych.

Reklama

Jednym z najsłynniejszych przypadków uszkodzenia płata czołowego jest przypadek Phineasa Gage'a. Wskutek wypadku przy pracy stalowy pręt przebił płaty czołowe w jego mózgu. Doprowadziło to do szeregu zmian obejmujących temperament i zachowanie. Sumienny i zrównoważony dotychczas Gage, po urazie nie był w stanie wykonywać swojej pracy.

Za co odpowiada płat czołowy

Płat czołowy to przednia, parzysta (obejmująca zarówno prawą, jak i lewą półkulę) część mózgu. Zlokalizowane w niej ośrodki mają kluczowe znaczenie dla:

  • planowania i wykonywania ruchów dowolnych, czyli takich, których początek bierze się w impulsie pochodzącym właśnie z mózgu, np. sięgania po przedmiot i chwytania go dłonią,
  • ruchów gałek ocznych, pozwalających obejrzeć dany obiekt oraz poszczególne tworzące go elementy,
  • myślenia, rozumianego jako świadoma koncentracja uwagi na pewnym wycinku rzeczywistości, przetwarzanie informacji dostępnych w pamięci oraz docierających z otoczenia, kojarzenie faktów, wyciąganie wniosków i podejmowanie decyzji,
  • pamięci informacji oraz pamięci wyuczonych i zautomatyzowanych sekwencji ruchowych, np. kolejności czynności potrzebnych do zawiązania butów,
  • ekspresji mowy, czyli wysławiania się adekwatnego do kontekstu i zgodnego z regułami określonego języka,
  • oceny emocji i ich kontrolowania,
  • rozumienia sytuacji społecznych i umiejętność dostosowania do nich swojego zachowania,
  • przewidywania konsekwencji swoich działań,
  • odczuwania przyjemności płynącej z zaspokajania popędów, np. przyjemności towarzyszącej jedzeniu,
  • odczuwania lęku i frustracji.

Pobierz Martes Sport kody rabatowe i kup ochraniacze, które ochronią Cię przed urazami podczas jazdy na desce.

Zobacz także

Konsekwencje uszkodzeń płata czołowego w tym zespół czołowy i afazja Broki

Konsekwencje uszkodzenia płata czołowego, np. wskutek urazów głowy, guzów mózgu lub chorób powodujących degenerację neuronów w tej części mózgu, obejmują zarówno objawy ruchowe, jak i poznawcze. Osoba, która doświadczyła takiego uszkodzenia często traci zdolność do wykonywania ruchów celowych, nie potrafi planować działań prowadzących do celu, myśli w sposób schematyczny, nie jest zdolna do myślenia spontanicznego, nadmiernie koncentruje się na jednym zadaniu, bywa niestabilna emocjonalnie i agresywna, skłonna do nieakceptowanych społecznie zachowań. Traci ponadto zdolność do uczuć wyższych, takich jak miłość czy przyjaźń, a także do oceny moralnej działań i postaw. Jeżeli uszkodzenie dotyczy prawej części płata czołowego, może pojawić się bezkrytyczne zadowolenie z siebie. W przypadku uszkodzenia lewej części – depresja. Objawy te określane są jako „zespół czołowy”.

W lewej części płata czołowego znajduje się tzw. ośrodek Broki, który odpowiada przede wszystkim za ekspresję mowy. Afazja Broki (inaczej afazja ruchowa) jest skutkiem uszkodzenia tego ośrodka. Objawia się ona m.in. trudnościami w wyrażeniu tego, co chce się powiedzieć. Osoba, która cierpi na ten rodzaj afazji, rozumie mowę i wie, co chce powiedzieć, ale nie może znaleźć odpowiednich słów, żeby to wyrazić, czasem ma problemy z artykulacją albo jest w stanie wypowiedzieć tylko kilka słów (albo sylab).


Reklama
Reklama
Reklama
Reklama