Żywność funkcjonalna – sterole roślinne

Sterole roślinne to związki pochodzenia roślinnego. Sterole można zaliczyć do tzw. żywności funkcjonalnej. Wprowadzenie steroli roślinnych do codziennej diety zapobiega rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych.

Sterole roślinne elementem żywności funkcjonalnej

Nieprawidłowy sposób odżywiania – nadmierna ilość cholesterolu i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego dostarczanych do organizmu, podwyższają ryzyko powstawania niedokrwiennej choroby serca. Żywność funkcjonalna oprócz zaspokojenia potrzeb żywnościowych ma także działanie prozdrowotne. Ze względu na skład żywności funkcjonalnej pozytywnie wpływa ona na ludzki organizm. Zmniejsza ryzyko zachorowań, np. na: miażdżycę, cukrzycę czy nadciśnienie tętnicze. Sterole są jednym z elementów żywności funkcjonalnej. Sterole roślinne występują głównie w olejach: sojowym, kukurydzianym, rzepakowym i słonecznikowym. Występują także w płatkach zbożowych, soczewicy, kiełkach soi i orzechach.

Sterole roślinne – obniżają cholesterol

Wzrost zainteresowania sterolami roślinnymi – nazywanymi także fitosterolami roślinnymi – wzrósł w związku z odkryciem pozytywnego ich wpływu na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi. Mechanizm wpływu steroli na cholesterol nie został ostatecznie wyjaśniony. Zdaniem naukowców prawdopodobnie sterole roślinne wypierają cząsteczki cholesterolu i blokują receptory, które są odpowiedzialne za transport cholesterolu. Skuteczność steroli zależy od ich dawki.

Ile steroli w codziennej diecie?

Dzienna dawka steroli to około 200-300 mg. Taka dawka jest niewystarczająca i nie wypłynie korzystnie na obniżenie poziomu cholesterolu. Tym bardziej, że do organizmu wchłaniana jest tylko część dostarczanych steroli. Efektywne działanie steroli zauważane jest, gdy ich dzienne zjedzenie wynosi ok. 2-3 g (dostarczenie więcej niż 3 g steroli nie przyniesie lepszych efektów w obniżaniu cholesterolu). Dostarczając do organizmu 2 g steroli roślinnych możemy obniżyć cholesterol o 10%.

Sterole – gdzie ich szukać?

Na rynku dostępne są produkty wzbogacone o sterole roślinne. Należą do nich przede wszystkim margaryny, jogurty i mleko. Suplementacja sterolami roślinnymi powinna mieć charakter ciągły. Przerywając suplementację i powracając do złych nawyków żywieniowych ponownie zaburzamy funkcjonowanie gospodarki lipidowej. Naturalnym źródłem steroli roślinnych są, np.: otręby ryżowe, kiełki pszenicy, rokitnik, jagody goji, awokado, czarnuszka, banany, cebula, owies, kawa, grejpfruty.

Oznakowanie żywności zawierającej sterole

Zgodnie z postanowieniami Unii Europejskiej od roku 2004 żywność wzbogacona sterolami roślinnymi musi być oznaczana. Zalecenie to jest zgodne ze stanowiskiem EFSA – Europejskiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Żywności, który potwierdził wpływ działania steroli roślinnych na profilaktykę chorób naczyniowo-sercowych.