Smog – toksyczne zjawisko zagrażające zdrowiu. Przyczyny powstawania i wpływ smogu na zdrowie

Smog w Polsce spowodowany jest głównie ogrzewaniem domów przestarzałymi piecami i transportem samochodowym. Skutkami smogu są m.in. częstsze i ostrzejsze zachorowania na infekcje układu oddechowego oraz astmę. Zanieczyszczenia powietrza są bardzo niebezpieczne dla kobiet ciężarnych – mogą prowadzić m.in. do poronienia.

Smog jest mgłą złożoną z zanieczyszczeń powietrza. Zjawisko te jest bardzo niebezpieczne, gdyż ma szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka. Pyły i inne związki występujące w tej toksycznej mgle są szczególnie niebezpieczne dla kobiet ciężarnych, małych dzieci oraz osób z chorobami układu oddechowego.

Smog – co to za zjawisko? Rodzaje

Smog jest nienaturalnym zjawiskiem atmosferycznym występującym w postaci mgły, która unosi się nad obszarami miejskimi oraz przemysłowymi. Pojawia się przy bezwietrznej pogodzie i dużej wilgotności powietrza. Mgła smogowa złożona jest z zanieczyszczeń powietrza – pyłów i gazów, które pochodzą z zakładów przemysłowych, spalin samochodowych oraz ze spalania węgla w piecach. Wyróżnia się dwa rodzaje smogu.

• Smog klasyczny – nazywany inaczej londyńskim lub kwaśnym. Jest charakterystyczny dla umiarkowanej strefy klimatycznej, a dokładnie dla regionów, w których domy i mieszkania ogrzewa się na drodze spalania węgla bądź innych paliw stałych. Najczęściej pojawia się w okresie od listopada do lutego.

• Smog fotochemiczny – nazywany inaczej smogiem typu Los Angeles. Warunki pogodowe, które sprzyjają jego powstawaniu to: bezwietrzna pogoda, duże nasłonecznienie oraz wysokie temperatury powietrza, a także duży ruch uliczny. Najczęściej występuje w miesiącach letnich, od czerwca do września.

Przyczyny powstawania smogu w Polsce

Polska należy do jednych z najbardziej zanieczyszczonych krajów Unii Europejskiej. Występuje tu głównie smog klasyczny, czyli typu londyńskiego. Przyczyn odpowiedzialnych za zanieczyszczenie powietrza jest wiele. Czynnikami prowadzącymi do powstawania kwaśnego smogu w Polsce są przede wszystkim domowe piece grzewcze wykorzystywane w domach jednorodzinnych oraz w starych kamienicach. Spala się w nich głównie węgiel. W wielu przypadkach piece te są przestarzałe, a ich użytkowanie prowadzi do wysokiej emisji pyłów oraz substancji rakotwórczych. Smog w Polsce jest również spowodowany w dużej mierze przez transport samochodowy. Do najbardziej zanieczyszczonych miast polskich zalicza się: Kraków, Katowice, Kielce, Łódź, Warszawę i Wrocław.

Smog a zdrowie – jakie są skutki smogu?

Smog jest zjawiskiem bardzo toksycznym o szkodliwym działaniu na organizm człowieka. Negatywny wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie jest zależny od kilku czynników:

• czasu ekspozycji,
• warunków pogodowych,
• ogólnego stanu zdrowia (np. występowanie chorób przewlekłych),
• związków obecnych w zanieczyszczonym powietrzu,
• wieku człowieka.

Smog stwarza największe niebezpieczeństwo dla kobiet ciężarnych, małych dzieci, osób starszych, alergików, astmatyków oraz chorujących na schorzenia układu krążenia. U przyszłych matek narażonych na zanieczyszczenia powietrza istnieje zwiększone ryzyko poronienia, wcześniactwa oraz obumarcia płodu. Szkodliwe związki występujące w powietrzu z łatwością przenikają przez barierę łożyskowo-naczyniową, mogąc oddziaływać na rozwijający się płód. Dzieci urodzone przez kobiety o dużej ekspozycji na zanieczyszczenia powietrza często wykazują niższy iloraz inteligencji. Stwierdza się u nich również mniejszą masę urodzeniową, gorsze funkcjonowanie układu oddechowego oraz zwiększone ryzyko rozwoju zaburzeń autystycznych. Drugą grupą szczególnie narażoną na utratę zdrowia w wyniku smogu są osoby starsze, zwłaszcza z chorobami układu oddechowego oraz krążenia. Zanieczyszczenia powietrza odpowiadają za częstsze zachorowania i nasilone dolegliwości przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, astmy oraz infekcji górnych dróg oddechowych. Smog szkodliwie oddziałuje również na serce. Podwyższone poziomy zanieczyszczeń powietrza mogą nasilać objawy towarzyszące chorobom układu krążenia, takie jak: duszność, ból w klatce piersiowej, wzrost ciśnienia tętniczego oraz niemiarowa praca serca. Smog sprzyja również powstawaniu miażdżycy oraz zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Prowadzi także do szybszego starzenia się układu nerwowego. Zanieczyszczenia powietrza mogą skutkować przewlekłym stanem zapalnym różnych narządów, również mózgu oraz zmianami degeneracyjnymi. Smog zwiększa częstość występowania choroby Alzheimera, demencji oraz zaburzeń depresyjnych.