Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna – zmiana nawyków żywieniowych

Choroba Leśniowskiego-Crohna wymaga przestrzegania specjalnej diety, która zapobiega dolegliwościom ze strony układu pokarmowego. Zalecany jadłospis zależy od fazy choroby – inaczej wygląda podczas zaostrzenia się objawów, a inaczej w stanie przewlekłym.

Nie można wskazać produktów, które są zalecane wszystkim chorym – jest to kwestia rozpoznania indywidualnych reakcji organizmu. Istnieją jednak pewne ogólne zasady, których należy przestrzegać, by dieta nie stała się przyczyną zaostrzenia choroby.

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłym zapaleniem całego przewodu pokarmowego – od jamy ustnej po odbyt, choć zdarzają się przypadki, że obciążone są tylko niektóre odcinki, zwykle jelito cienkie i początkowy odcinek jelita grubego. Do dziś dokładne przyczyny tego schorzenia nie są znane – chorobę Leśniowskiego-Crohna mogą powodować zarówno mutacje genu, jak i rozwój bakterii jelitowych oraz wzrost aktywności limfocytów typu T. Typowe objawy choroby to biegunki, bóle w jamie brzusznej, utrata masy ciała, niedokrwistość i podwyższona temperatura.

Dieta w okresie zaostrzeń choroby Leśniewskiego-Crohna

Kiedy choroba Leśniowskiego-Crohna przyjmuje zaostrzoną postać, przez 3 dni obowiązuje ścisła dieta. Nie wolno wtedy spożywać błonnika. W jadłospisie mogą znaleźć się kisiel owocowy, gorzka herbata, kleiki z ryżu i kaszy pszennej, a także rozmoczone sucharki. Ponieważ jest to dieta niepełnowartościowa, nie należy jej przedłużać.

Dieta w okresie przewlekłym

Optymalna dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna powinna dostarczać 2500–3000 kcal w ciągu doby. Niedobory pokarmowe uzupełnia się w niej zwłaszcza białkiem. Jest niskotłuszczowa i bogatoenergetyczna, a więc składa się z małych, lekkostrawnych, lecz dostarczających bardzo dużo energii posiłków, które powinny być spożywane regularnie i często: 5–6 razy w ciągu dnia. Podstawę takiej diety stanowią węglowodany. Bardzo ważne jest dostarczanie dużych ilości cynku, wapnia, żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego, które są niezbędne do tworzenia czerwonych krwinek . Trzeba ograniczać owoce i warzywa w surowej postaci na rzecz gotowanych. Jeśli już sięgamy po surowe, należy wybierać te najmłodsze i najdelikatniejsze, dokładnie usuwać z nich pestki i skórkę, a najlepiej robić przeciery. Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna wyklucza też dania smażone. Można natomiast piec w folii. Tłuszcze dodaje się do gotowych potraw w postaci surowej, trzeba jednak pilnować, by ich ilość nie przekroczyła w ciągu dnia 70 g.

Tolerancja produktów w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego Crohna może powodować nietolerancję niektórych produktów, nawet takich, które uchodzą za wskazane w diecie cierpiących na to schorzenie. Warto eksperymentować, ponieważ tolerancja zależy często od sposobu przygotowania lub stopnia rozdrobnienia, co oznacza, że dane warzywo może powodować dolegliwości, kiedy jest spożywane na surowo, nawet jeśli zostało przedtem bardzo dokładnie rozdrobnione, a po ugotowaniu jego spożycie nie wywołuje już żadnych objawów. Podstawę układania codziennych jadłospisów stanowi więc samodzielna obserwacja, która eliminuje szkodliwe składniki posiłków. Dolegliwości wywołują najczęściej:

• produkty o dużej zawartości błonnika, np. pełnoziarniste pieczywo, grube kasze, otręby,
• kawa, herbata, czekolada,
• wzdymające warzywa, np. kapusta, fasola,
• niektóre tłuszcze, np. masło i margaryna,
• tłuste wędliny i ryby (makrela, łosoś, śledź),
• jaja,
• ostre przyprawy, np. pieprz, curry, chili,
• napoje gazowane i alkohole.

Produkty te można zastępować:

• białym pieczywem, np. pszennym,
• drobnym makaronem i ryżem,
• chudym mięsem i rybami, np. cielęciną i drobiem, szczupakiem, sandaczem, solą,
• olejem słonecznikowym lub sojowym,
• warzywami bogatymi w witaminę C i beta-karoten, np. pomidorami, ziemniakami, marchwią, dynią i szpinakiem.

Nietolerancja laktozy częstym skutkiem choroby Leśniowskiego-Crohna

Większość chorych na chorobę Leśniowskiego-Crohna nie może spożywać najcenniejszego źródła wapnia – mleka. Cierpią oni na niedobór produkowanego w jelicie cienkim enzymu odpowiedzialnego za rozkład cukru mlecznego. Nietolerancja laktozy eliminuje z diety oprócz mleka także twarogi, twarde sery i lody. Można spożywać tylko fermentowane produkty mleczne, w których cukier mleczny został rozłożony w procesie fermentacji (jogurty, kefiry) lub dostępne w niektórych sklepach bezlaktozowe mleko i ser.

Łupiny cebuli – kwercetyna pomaga w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Badania dowodzą, że reakcje alergiczne na niektóre pokarmy może niwelować kwercetyna, która jest zawarta w łupinach cebuli. Osobom cierpiącym na chorobę Leśniowskiego-Crohna zaleca się więc gotowanie cebuli razem z łupiną w zupach – wysoka temperatura nie powoduje wygotowania się kwercetyny. Można też kupić w aptece suplementy diety zawierające tę substancję.