Badanie czasu protrombinowego – sprawdź czy Twój układ krzepnięcia funkcjonuje prawidłowo

Określenie wartości czasu protrombinowego ma duże znaczenie u osób poddanych terapii doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi oraz w diagnostyce chorób wątroby.

Czas protrombinowy jest wskaźnikiem umożliwiającym określenie sprawności układu krzepnięcia. Służy ocenie aktywności czynników krzepnięcia krwi obecnych w osoczu. Badanie czasu protrombinowego ma zastosowanie u pacjentów poddanych terapii lekami przeciwzakrzepowymi.

Czym jest czas protrombinowy

Czas protrombinowy (PT) umożliwia określenie prawidłowości funkcjonowania zewnątrzpochodnego układu krzepnięcia. Jest to układ zależny od czynników krzepnięcia, które występują poza naczyniami krwionośnymi. Czas protrombinowy pozwala na ocenę aktywności pięciu czynników krzepnięcia, czyli czynnika II, V, VII, X oraz fibrynogenu.

Metody wyrażania czasu protrombinowego

Czas protrombinowy można wyrazić na kilka sposobów. Pierwszy z nich polega na wyrażeniu go w postaci różnicy w sekundach pomiędzy PT osoby poddanej badaniu i osocza kontrolnego. Druga metoda to przedstawienie czasu protrombinowego jako wskaźnik Quicka, czyli procentowy wskaźnik protrombinowy. Kolejnym ze sposobów jest wyrażenie PT za pomocą INR, czyli międzynarodowego współczynnika znormalizowanego.

Wskaźnik INR

INR należy do parametrów określanych w trakcie badania krzepliwości krwi. Wzrost wartości wskaźnika INR i wydłużenie czasu protrombinowego może wystąpić u pacjentów z niedoborem witaminy K, uszkodzeniem miąższu wątroby, wrodzonym niedoborem czynników krzepnięcia, na które wpływa PT oraz w przypadku zatrucia pochodnymi kumaryny obecnymi na przykład w trutkach na szczury.

Wskazania do wykonania badania

Podstawowym wskazaniem do wykonania badania czasu protrombinowego jest konieczność monitorowania układu krzepnięcia u pacjentów będących w trakcie terapii doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi – antykoagulantami. Prawidłowa wartość wskaźnika INR w trakcie leczenia powinna wynosić 2,0 – 3,5. Innym zastosowaniem badania jest diagnostyka chorób wątroby oraz wrodzonych bądź nabytych skaz krwotocznych.

Normy badania PT

Materiałem do oznaczenia czasu protrombinowego oraz INR jest krew żylna pobrana od pacjenta. Normy wyników badania czasu protrombinowego przedstawiają się w następujący sposób:

• Prawidłowa wartość czasu protrombinowego: 12 – 16 sekund
• Prawidłowa wartość współczynnika protrombinowego – INR: 0,85 – 1,5.
• Prawidłowa wartość wskaźnika protrombinowego: 70 – 30 procent.

Wskaźnik INR a dawka leku przeciwzakrzepowego

Określenie czasu krzepnięcia krwi przy pomocy współczynnika INR u pacjentów przyjmujących doustne leki przeciwzakrzepowe umożliwia ustalenie odpowiedniej dawki leku. Wartość INR poniżej 2,0 informuje o nieprawidłowym zażywaniu lub za niskiej dawce leku. Wynik 2,0 – 3,0 określany jest zakresem terapeutycznym i świadczy o prawidłowo przebiegającej terapii. INR powyżej 5,0 sygnalizuje zwiększone ryzyko pojawienia się krwotoków i alarmuje o zbyt dużej dawce lub zbyt częstym przyjmowaniu leku.

• Zbyt małe stężenie żelaza we krwi pozwoli sprawdzić badanie ferrytyny. Zobacz, kiedy warto je przeprowadzić.
• Sprawdź, kiedy należy przeprowadzić badanie neutrofili.
• Zobacz, na czym polega badanie MCH, czyli średniej masy hemoglobiny w erytrocycie.