Insulina: hormon białkowy odpowiedzialny za obniżanie poziomu glukozy

Insulina produkowana przez trzustkę jest ważna dla procesów metabolizmu węglowodanów białek i tłuszczów. Zbyt mała produkcja insuliny powoduje cukrzycę. Osoby chore, szczególnie na cukrzycę typu 1, muszą przyjmować insulinę w zastrzykach.

Co to jest insulina?

Insulina jest hormonem białkowym produkowanym w komórkach trzustki (wysepkach Langerhansa). Reguluje procesy metabolizmu i wpływa na poziom innych hormonów. Jej ważną rolą jest ułatwienie transportu glukozy z krwi do komórek (zwłaszcza po posiłkach) i w efekcie obniżenie stężenia cukru we krwi. Insulina wzmaga też procesy magazynowania glukozy w wątrobie w postaci glikogenu. Niedobór hormonu powoduje nadmiar glukozy w organizmie i prowadzi do cukrzycy.

Co zwiększa wydzielanie insuliny?

Wzrost poziomu insuliny we krwi jest wywoływany przez:

• kwasy tłuszczowe i aminokwasy pojawiające się po posiłku,
• zwiększenie poziomu glukozy we krwi również po zjedzeniu posiłku,
• hormony jelitowe, które są produkowane przez podrażnianie ścian przewodu pokarmowego jedzeniem.

Największe ilości insuliny są produkowane rano, nieco mniej po południu, by mocno obniżyć swój poziom w nocy.

Insulina u osób chorych na cukrzycę

U osób chorych na cukrzycę wydzielanie insuliny jest zaburzone. Trzustka diabetyków produkuje zbyt małe ilości hormonu lub wcale go nie produkuje. Insulina może też być nie w pełni wykorzystywana, przez co nie spełnia swojej funkcji. W efekcie stężenie glukozy nie jest zmniejszane, gromadzi się ona we krwi i wywołuje schorzenia oczu, serca, układu nerwowego i nerek.

Stosowanie insuliny w cukrzycy typu 1

W cukrzycy typu 1 (tzw. insulinozależnej) komórki wytwarzające insulinę są niszczone przez układ odpornościowy cukrzyka. W efekcie organizm zmniejsza produkcję insuliny, a nawet w ogóle jej nie wytwarza. W takiej sytuacji trzeba podawać insulinę w penach lub zastrzykach.

Insulina w innych typach cukrzycy: typu 2, ciążowej, LADA i MODY.

Cukrzycę typu 2 leczy się przez ustalenie treningu, zdrowej diety oraz podawanie leków (zazwyczaj metforminy i insuliny). Ten typ cukrzycy jest wywołany niedostateczną produkcją insuliny bądź jej niepełnym wykorzystaniem. W cukrzycy typu 2 poziom glukozy poposiłkowej jest wysoki. Zastrzyki z insuliny są podawane, gdy dieta i inne leki nie przynoszą rezultatów i nie obniżają poziomu cukru we krwi.

Cukrzyca ciążowa bardzo często jest wynikiem niewydolności trzustki na tle wahań hormonów. W takiej sytuacji konieczne jest przestrzeganie odpowiedniej diety eliminującej produkty z wysokim indeksem glikemicznym dobranej przez lekarza i stałe monitorowanie poziomu cukru we krwi. Jeśli dieta nie pomaga, do terapii wprowadza się iniekcje insulinowe. Kobiety ciężarne, które chorowały na cukrzycę przed ciążą zwykle muszą przyjmować zastrzyki z insuliny od początku ciąży.

Insulinę powinni też przyjmować cukrzycy, u których nagle wystąpi zawał serca, udar mózgu lub zachorują za zapalenie płuc.

Insulina jest zalecana w niektórych przypadkach cukrzycy LADA i MODY. Cukrzyca MODY jest dziedziczną formą cukrzycy, która występuje zazwyczaj u osób w wieku 20-30 lat. Cukrzyca LADA jest chorobą autoimmunologiczną, także pojawiającą się u młodych ludzi - najczęściej po 25. roku życia.

Rodzaje insuliny stosowane w leczeniu cukrzycy

W leczeniu cukrzycy stosowane są dwa główne rodzaje insuliny:

• insulina ludzka – produkowana w laboratoriach inżynierii genetycznej,
• analogi insuliny ludzkiej – otrzymywane dzięki metodom inżynierii genetycznej; zawierające zmodyfikowaną wersję insuliny ludzkiej.

• Hipoglikemia może być przyczyną zawrotów głowy. Zobacz, co jeszcze objawia się w taki sposób.
• Insulinoodporność najczęściej bierze się z nadwagi.
• Jedną z możliwych przyczyn hipoglikemii jest niedoczynność przysadki mózgowej.