
Węzły chłonne są częścią układu limfatycznego (chłonnego), którego zadaniem jest m. in. ochrona organizmu przed infekcjami. Rozmieszczone są symetrycznie w całym ciele. Powiększone węzły chłonne mogą świadczyć o stanie zapalnym lub poważnej chorobie.
Węzły chłonne transportują i filtrują chłonkę (limfę). Substancja ta pełni funkcję oczyszczającą organizm z różnego rodzaju szkodliwych substancji m. in. bakterii, wirusów i grzybów. Właściwa praca węzłów chłonnych jest konieczna do zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia.
Kasia gotuje z Polki.pl: sałatka z kolorowym makaronem, boczkiem i kukurydzą
Lokalizacja węzłów chłonnych
Węzły chłonne znajdują się w całym ciele. Rozmieszczone są symetrycznie a ich nazwy są uzależnione od lokalizacji. Największe węzły to:
- węzły chłonne twarzowe,
- węzły chłonne szyjne (podżuchwowe, karkowe, potyliczne),
- węzły chłonne nad- i podobojczykowe,
- węzły chłonne pachwinowe (podkolanowe, miednicze, pachowe).
Mniejsze węzły chłonne położone są głęboko i otacza je gęsta sieć naczyń krwionośnych.
Funkcje węzłów chłonnych
Węzły chłonne są jednym z miejsc, w których powstają limfocyty, czyli komórki układu immunologicznego (odpornościowego). Limfocyty są odpowiedzialne za rozpoznawanie antygenów (np. wirusów) i niszczenie ich. Ponadto węzły chłonne filtrują limfę. Jest to drugi obok krwi najważniejszy płyn tkankowy. Jego funkcja polega na tworzeniu odporności organizmu poprzez wychwytywanie różnego typu zanieczyszczeń i eliminowaniu ich, oraz transporcie tłuszczów pokarmowych.
Powiększone węzły chłonne – co to oznacza?
Węzły chłonne powiększają się najczęściej w wyniku infekcji. Często objawowi temu nie towarzyszą żadne symptomy. Jest to sytuacja fizjologiczna i niegroźna. W wyniku obecności dużej liczby drobnoustrojów we krwi węzły chłonne pracują bardzo intensywnie, co powoduje zwiększenie ich rozmiarów. W przypadku, gdy węzły chłonne są mocno powiększone, masa ciała spada bez wyraźnej przyczyny oraz obserwuje się takie dolegliwości, jak: osłabienie, brak łaknienia, trudności z zasypianiem, wówczas należy zgłosić się do lekarza. Tego rodzaju objawy mogą oznaczać chorobę nowotworową. Wówczas konieczne jest wykonanie szczegółowej diagnostyki, która opiera się m. in. na: badaniu USG powiększonych węzłów, RTG klatki piersiowej oraz badaniu krwi. Czasem konieczne jest również przeprowadzenie biopsji materiału pobranego z węzła chłonnego i poddanie go badaniu histopatologicznemu.
Powiększone węzły chłonne za uszami i na szyi mogą świadczyć o rozpoczynającej się anginie, zapaleniu jamy ustnej, gardła lub grypie. Często takie objawy towarzyszą również reakcji alergicznej, ukąszeniu przez owady (szczególnie w pobliżu węzła chłonnego) lub guzom.
Większe węzły chłonne pod pachami to objaw ran bądź infekcji zlokalizowanych w okolicy ramion. Ponadto do zwiększenia rozmiarów tych węzłów może dojść w wyniku depilacji ich okolicy na skutek podrażnienia lub zapalenia mieszków włosowych. Powiększone węzły chłonne pod pachami obserwowane są również w przypadku raka piersi, sarkoidozy oraz chłoniaka.
Powiększenie węzłów chłonnych pachwinowych w okolicy miednicy pojawia się, gdy dojdzie do uszkodzenia lub zainfekowania nogi lub narządów rodnych. Węzły te puchną również w przypadku raka jądra, czerniaka i chłoniaka.
Oprócz tego powiększenie węzłów chłonnych może świadczyć o reakcji alergicznej, chorobie autoimmunologicznej (np. toczniu, sarkoidozie, reumatoidalnym zapaleniu stawów), odzwierzęcej (np. toksoplazmozie) lub infekcji pasożytniczej.
Jeżeli węzły chłonne są powiększone do rozmiaru przypominającego orzech włoski, ponadto są twarde i się przemieszczają, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Istnieje wówczas duże ryzyko, że umiejscowił się w nich nowotwór. Diagnostyka chorób, których symptomem jest powiększenie węzłów chłonnych jest bardzo trudna.