
Glikemia poposiłkowa mierzona jest glukometrem po dwóch godzinach od zjedzenia posiłku. Jej długotrwale utrzymująca się zawyżona wartość może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych, m.in. chorób układu krążenia.
Glikemia poposiłkowa oznacza poziom glukozy we krwi po zjedzeniu posiłku. Jest jednym z podstawowych parametrów w leczeniu i diagnostyce cukrzycy. Badanie wartości glikemii poposiłkowej przeprowadza się samodzielnie w domu przy użyciu glukometru.
Glikemia poposiłkowa – co oznacza i co ma wpływ na jej wartość?
Glikemia poposiłkowa jest parametrem określającym stężenie glukozy (cukru) we krwi po spożyciu posiłku. Kontrolowanie glikemii polega na oznaczeniu poziomu glukozy po 2 godzinach od jedzenia za pomocą glukometru. Jest to niewielkie urządzenie elektroniczne umożliwiające samodzielne badanie poziomu cukru. W opuszce palca robi się delikatne nakłucie, a następnie na specjalny pasek nanosi się kropelkę krwi. W ciągu kilku sekund glukometr wskazuje wartość glikemii poposiłkowej. Regularna kontrola tego parametru jest konieczna u osób chorujących na cukrzycę. Nieprawidłowa wartość glikemii może oznaczać źle leczoną chorobę. Na poziom cukru we krwi po posiłku ma wpływ przede wszystkim skład zjedzonego pokarmu. Najszybciej wchłaniającymi się substancjami, a tym samym najbardziej podnoszącymi poziom glukozy w krótkim czasie są cukry proste. Ich głównym źródłem są słodycze, soki owocowe, słodzone napoje, biały cukier oraz owoce. Ważne jest, by diabetycy przy komponowaniu posiłków uwzględniali indeks glikemiczny poszczególnych produktów żywnościowych, który prezentują specjalne tablice przeznaczone dla cukrzyków. W przypadku cukrzycy typu 1, tzw. młodzieńczej wartość glikemii jest zależna również od dawki insuliny.
Kasia gotuje z Polki.pl: truskawki w czekoladzie
Normy glikemii poposiłkowej
Prawidłowa glikemia na czczo powinna wynosić 70-99 mg/dl. Przy wartości równej lub wyższej niż 126 mg/dl diagnozuje się cukrzycę (po dwukrotnym przeprowadzeniu badania). Norma glikemii poposiłkowej, czyli zmierzonej po dwóch godzinach od posiłku, wynosi poniżej 140 mg/dl. Podwyższona wartość u cukrzyka oznacza źle leczoną cukrzycę, natomiast u osób zdrowych może sugerować początki cukrzycy. W przypadku, gdy wynik badania pokazuje stężenie glukozy wynoszące 140-199 mg/dl, stwierdza się hiperglikemię poposiłkową, czyli zbyt wysoki poziom cukru we krwi po zjedzonym posiłku. Wartość przekraczająca 200 mg/dl pozwala na rozpoznanie cukrzycy. Przy kontroli glikemii poposiłkowej może okazać się, że we krwi występuje zbyt niski poziom cukru. W przypadku, gdy stężenie glukozy po 4 godzinach od przyjęcia pokarmu jest mniejsze niż 50 mg/dl, stwierdza się hipoglikemię reaktywną.
Jakie są skutki długotrwałej, nieprawidłowej glikemii poposiłkowej?
Niewyrównana glikemia poposiłkowa, czyli długotrwale utrzymujące się podwyższone stężenie glukozy we krwi może przyczynić się do rozwoju poważnych powikłań cukrzycowych. Ryzyko ich wystąpienia wzrasta również na skutek innych czynników, takich jak: czas trwania zbyt wysokiej glikemii poposiłkowej, predyspozycje genetyczne, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze oraz nadwaga. Hiperglikemia poposiłkowa może skutkować:
- uszkodzeniem nerwów czuciowych i ruchowych,
- uszkodzeniem naczyń krwionośnych siatkówki oka – tzw. retinopatia,
- uszkodzeniem nerek – nefropatia,
- chorobami stawów,
- chorobami układu krążenia – chorobą wieńcową, zawałem serca, chorobą naczyniowej mózgu lub kończyn dolnych, udarem mózgu,
- zespołem stopy cukrzycowej, który jest najczęstszą przyczyną nieurazowej amputacji kończyn dolnych,
- hiperlipidemią – podwyższonym poziomrm tłuszczów we krwi.
Wyrównanie glikemii poposiłkowej polega przede wszystkim na modyfikacji sposobu żywienia. Diabetycy w swoim codziennym jadłospisie powinni uwzględniać produkty o niskim indeksie glikemicznym, które powodują niewielki wzrost poziomu glukozy we krwi. Na wartość glikemii pozytywny wpływ mają pokarmy bogate w błonnik pokarmowy, który występuje w pełnoziarnistych produktach zbożowych – razowym pieczywie, gruboziarnistych kaszach, ciemnym makaronie, otrębach pszennych oraz w surowych warzywach i owocach. W diecie cukrzyka powinny pojawić się również ryby morskie, oleje roślinne, orzechy, nasiona dyni i słonecznika, które są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych.