Dzień świętego Mikołaja w różnych rejonach Polski

Dzień świętego Mikołaja obchodzony jest na pamiątkę biskupa z Miry (Turcja) – św. Mikołaja, który zmarł 6 grudnia około 345-352 roku. Na Kaszubach i w Wielkopolsce św. Mikołaj funkcjonuje pod nazwą Gwiazdor, a na Śląsku Cieszyńskim istnieje tradycja Mikołajów Beskidzkich – białych (dobrych) i czarnych (złych).

Dzień świętego Mikołaja – tradycja chrześcijańska

Chrześcijanie wierzą, że w IV wieku żył człowiek o imieniu Mikołaj, który odziedziczył po rodzicach duży majątek. Był jedynakiem, który nie chciał się pławić w luksusach, więc robił prezenty ubogim, m.in. umożliwił zamążpójście trzem siostrom, które nie miały posagu, przez co skazane były na staropanieństwo. Ze względu na dobre serce i cuda, które czynił, Mikołaj został uznany za świętego. O historii biskupa z Miry możemy przeczytać w „Żywotach świętych”.

Dzień świętego Mikołaja – polska tradycja

6 grudnia w Polsce tradycyjnie ludzie obdarowują się prezentami. Z reguły jest to przedsmak Wigilii, kiedy to pod choinką można znaleźć najbardziej wyczekane prezenty (te otrzymywane 6 grudnia są zwykle skromniejsze). 6 grudnia prezenty chowa się zazwyczaj pod poduszką, zaś w Wigilię Bożego Narodzenia pod choinką.

Dzień świętego Mikołaja na Kaszubach i w Wielkopolsce

Na Kaszubach i w Wielkopolsce 6 grudnia prezenty rozdaje Gwiazdor. Tradycja Gwiazdora wiąże się jeszcze z pogańskimi Słowianami, którzy świętowali zimowe przesilenie. Święto nazywali „Szczodrymi Godami” lub „Świętem Godowym”. Do mieszkań przychodzili kolędnicy, z których jeden miał na sobie odzież z barana i futrzaną czapkę, a w ręku gwiazdę – stąd postać Gwiazdora. Osoby, które kształciły się w czasach komunizmu wspominają, że w szkołach zakazywano mówienia o św. Mikołaju (tradycji chrześcijańskiej), należało posługiwać się terminem Gwiazdor. Mikołaj (Gwiazdor) odpytuje z modlitw, a następnie – w zależności od oceny umiejętności dziecka – wręcza prezent lub rózgę. Dzisiaj ten zwyczaj powoli zanika, choć niektóre dzieci na Kaszubach i w Wielkopolsce znają postać Gwiazdora.