Agresja u dzieci, czyli jak okiełznać małego złośnika?

Agresja u dzieci staje się coraz powszechniejszą formą wyrażania negatywnych emocji, z którymi nie umieją sobie poradzić. Może, ale nie musi być oznaką rozpieszczenia – jej podłoże przede wszystkim tkwi w środowisku, w którym się wychowuje. To rodzice powinni brać odpowiedzialność za zachowania agresywne u ich dzieci – w wielu przypadkach to ich niekonsekwentny system nagród i kar oraz bark wyznaczonych granic prowadzą do wysokiego poziomu frustracji u malucha, a co za tym idzie – agresji.

Agresja u dzieci objawia się w trzech formach:

• czynność – bicie, szarpanie, podstawianie nogi;
• słowo – wyzywanie, wyśmiewanie, przeklinanie;
• autoagresji – szczególny rodzaj agresji, gdzie nadawcą i adresatem agresywnych zachowań jest ten sam człowiek i występuje często przy zaburzeniach lub chorobach osobowościowych.

Jak radzić sobie z agresją u dzieci?

Jest wiele sposobów na okiełznanie małego złośnika. Najważniejsze, aby dostosować metody do jego poziomu intelektualnego, sposobu uczenia się i postrzegania otoczenia. Oto kilka wskazówek:

1. Wyznacz granice – jeżeli trzymasz się konsekwentnie granic postępowania dziecka i jest ono świadome, co może zrobić, a czego unikać, to z małym prawdopodobieństwem będzie robić to z premedytacją. Unikniesz wywoływania frustracji u malucha.

2. Stabilny system nagród i kar – tylko konsekwencja w nagradzaniu i karaniu wywoła u dziecka pewne i stabilne pojmowanie zasad w domu i poza nim. Świadome „robienie na złość” to nie jest już zachowanie agresywne, a technika manipulacyjna bądź wywieranie wpływu.

3. Rozmowa – wyrażanie uczuć (szczególnie negatywnych) i dyskutowanie o nich to klucz do sukcesu. Dziecko, które jest bardziej świadome własnych odczuć, nie będzie od razu reagować agresywnie. Gdy pomożemy dziecku bardziej refleksyjnie spojrzeć na własne przeżycie, to wyhamujemy impulsywne i nagłe wybuchy złości i frustracji.

4. Naucz dziecko rozładowywać emocje – wybierzcie słowo, które można wypowiadać w momencie złości, najlepiej razem je wymyślcie – np. „kurderfafel!” Dzięki temu dasz dziecku możliwość ujścia złym emocjom.

5. Przypominaj – przy każdym napadzie złości tłumacz dziecku, dlaczego nie powinniśmy się tak zachowywać i daj mu inne możliwe sposoby rozwiązania sytuacji, która doprowadziła do takiego stanu. Np. gdy dziecko przezwało kolegę, bo dostał lepszą ocenę, przedstaw dziecku najpierw sytuację, skieruj rozmowę na jego odczucia i zaproponuj, żeby następnym razem bardziej się postarał i otrzymał najwyższą notę w klasie.

Wszystkie metody przeciwdziałania agresji u dzieci wymagają od rodzica cierpliwości, konsekwencji i wyrozumiałości. Należy pamiętać, że dziecko dopiero wkracza w życie społeczne i nie musi od razu radzić sobie z wszystkimi emocjami, szczególnie tymi negatywnymi. Codzienna praca nad jego charakterem zaprocentuje stabilnością emocjonalną i kontrolowaniem własnych odczuć.

• Agresja nie bierze się z braku wychowania, lecz otoczenia. Poznaj przyczyny i objawy agresji u dzieci.
• Boisz się zachowania swojego dziecka? Jak sobie radzić z agresją dziecka w wieku przedszkolnym?
• Nietrzeźwość prowokuje agresywne zachowania. Zobacz, jak sobie radzić z agresją po alkoholu.
• Autoagresja może być uzależnieniem od bólu. Sprawdź, czym są zachowania autoagresywne.