Układ dokrewny – przysadka, szyszynka, tarczyca, grasica, nadnercza, trzustka, jajniki

Układ dokrewny składa się z gruczołów wewnątrzwydzielniczych, zwanych też hormonalnymi. Gruczoły dokrewne znajdują się prawie we wszystkich częściach naszego ciała. Mają różny kształt, budowę i rozmiar.

Układ dokrewny jest drugim układem, zaraz po nerwowym, który reguluje czynności naszego ciała. Wydziela on hormony, które są odpowiedzialne za rozmnażanie, metabolizm i rozwój organizmu.

Układ dokrewny – z czego się składa?

Układ hormonalny składa się przede wszystkim z:

• przysadki mózgowej,
• szyszynki,
• tarczycy,
• przytarczycy,
• grasicy,
• nadnerczy,
• trzustki,
• jajników/jąder.

Szyszynka jednym z pierwszych narządów układu dokrewnego. Znajduje się z tyłu III komory mózgowia. Zbudowana jest z tkanki glejowej i pinakocytów. Szyszynka wydziela hormony:

• noradrenalinę,
• serotoninę,
• melatoninę,
• hormony hamujące wydzielanie gonadotropin.

Przysadka mózgowa składa się z płata przedniego i tylnego. Umiejscowiona jest w dolnej części międzymózgowia. Wydziela:

• prolaktynę,
• hormony wzrostu,
• hormony tropowe,
• wazopresynę,
• oksytocynę.

Gruczoł tarczycy znajduje się obok chrząstki tarczycowej w okolicach II i IV chrząstki tchawicy. Zbudowana jest z dwóch płatów połączonych węziną. Wydziela tyroksynę, regulującą tempo przemiany materii i kalcytoninę, utrzymującą odpowiedni poziom wapnia we krwi.

Gruczoły przytarczycy są niewielkie, łącznie ważą około 100 miligramów. Umiejscowione są pod dolnymi i górnymi biegunami tarczycy. Wydzielają parathormon, mający za zadanie regulację poziomu wapnia we krwi i płynie tkankowym.

Grasica znajduje się tuż za mostkiem w śródpiersiu. Składa się na nią kora podzielona na zraziki przegrodami łącznotkankowymi. Grasica produkuje hormony:

• tymozynę,
• THF,
• tymulinę,
• tymostymulaninę.

Nadnercza są parzystymi gruczołami układu dokrewnego. Umiejscowione są nad górnymi biegunami nerek. Składają się z dwóch części, tj. części korowej i rdzeniowej. Nadnercza wytwarzają hormony:

• adrenaliny, przygotowujące organizm na stres,
• kortyzolu, pomagającego znieść ból i zwalczyć infekcję,
• aldosteronu, regulującego gospodarkę wodną ciała.

Trzustka w organizmie odpowiedzialna jest za trawienie. Znajduje się w przestrzeni pozaotrzewnowej. Buduje ją głowa objęta pętlą dwunastnicy oraz trzon odchodzący w sąsiedztwo śledziony i nerki lewej. Wytwarza insulinę i glukagon. Ten pierwszy odpowiada za obniżanie, zaś drugi za podnoszenie poziomu cukru.

Jajniki znajdują się wewnątrz jamy otrzewnej przy bocznych ścianach miednicy. Produkują hormony estradiolu, odpowiedzialnego za rozwój cech płciowych, popęd seksualny i cykl menstruacyjny. Jajniki wytwarzają również progesteron, kontrolujący przebieg ciąży i przygotowujący macicę do przyjęcia blastocysty oraz relaksynę, hamującą skurcze mięśni macicy.

Jądra umiejscowione są w mosznie, w worku skórno-powięziowym. Położone są poza obrębem ciała. Wydzielają testosteron wpływający na dojrzewanie plemników. Reguluję on również popęd płciowy.

• Chorobę dwubiegunową leczy się stosując farmakoterapię i psychoedukację. Czym jest choroba dwubiegunowa - leczenie.
• Choroba dwubiegunowa obejmuje trzy główne fazy: depresyjną, hipomaniakalną i maniakalną. Czym jest choroba dwubiegunowa - objawy.
• Choroba dwubiegunowa (ChAD) jest wywoływana m.in. przez czynniki środowiskowe. Czym jest choroba dwubiegunowa - przyczyny.