Badania hormonalne: niedobór lub nadmiar hormonów płciowych lub tarczycy

Badania hormonów płciowych lub tarczycy mogą wykryć choroby. Poziom hormonów oznacza się dzięki analizie próbki krwi. U mężczyzn i kobiet badania na hormony tarczycy można przeprowadzić w dowolnym momencie.

Najczęściej przeprowadza się badania na hormony płciowe oraz hormony tarczycy. Leczeniem nieprawidłowości hormonalnych zajmuje się endokrynolog (m.in. hormony tarczycy) lub ginekolog (hormony płciowe), w zależności od tego, które hormony są poza przyjętą normą.

Badania hormonów płciowych – wskazania

Bezskuteczne starania o dziecko i nieregularne miesiączki bądź inne nieprawidłowości związane z cyklem miesiączkowym są powodem do przeprowadzania badania hormonów płciowych. Poziom hormonów bada się również, gdy kobieta ma wyraźne cechy męskie lub mężczyzna cechy kobiece.

Aby postawić prawidłową diagnozę, w zależności od objawów oznacza się poziom estrogenów, progesteronu, prolaktyny, LH (lutropiny), FSH (folikulotropiny) oraz androgenów. Interpretacją wyników powinien zająć się ginekolog.

Znaczenie ma to, kiedy badania hormonalne u kobiet są wykonywane – w zależności od fazy cyklu zmieniają się normy dla poszczególnych hormonów. Stężenie hormonów płciowych jest inne podczas menstruacji, w fazie folikularnej, w owulacji i w fazie lutealnej. U mężczyzn badania na hormony można wykonać w dowolnym momencie.

Wskazania do zbadania poziomu hormonów tarczycy

Tyroksyna (fT4) i tyreotropina (TSH) to hormony związane z tarczycą. Ich zbyt mała lub zbyt duża ilość może skutkować szeregiem objawów ogólnoustrojowych.

Niedoczynność tarczycy objawia się m.in. sennością, zwiększoną męczliwością, spłyceniem oddechu, permanentnym odczuwaniem zimna, bólem stawów, zaparciami, kłopotami z pamięcią i koncentracją, a także zmianami w wyglądzie widocznymi gołym okiem.

Nadczynność tarczycy należy podejrzewać, gdy masa ciała zmniejsza się mimo zaspokajania ciągłego uczucia głodu, zwiększa się potliwość i wrażliwość na ciepło, występują drażliwość i nerwowość, duszność, osłabienie mięśni, drżenie rąk, biegunki bądź nieregularne miesiączki.

Aby potwierdzić niedoczynność lub nadczynność, wykonuje się badania hormonów tarczycy. Poziom hormonów oznacza się w laboratorium dzięki pobranej próbce krwi. Wyniki powinny zostać zinterpretowane przez specjalistę endokrynologa.

Nie ma znaczenia, kiedy wykonuje się badania hormonalne w przypadku tarczycy. Krew do analizy może być pobrana o dowolnej porze dnia, a osoba badana nie musi być na czczo.

Badania na hormony wykonuje się na podstawie analizy krwi

Poziom hormonów oznacza się tak, jak inne parametry krwi. Różnicą jest to, że do pobrania krwi w celu wykonania morfologii czy zbadania poziomu pierwiastków bądź cukru trzeba być na czczo, a badania hormonalne wykonuje się o dowolnej porze dnia, a także po posiłku.

Krew do badania hormonów pobiera się przeważnie z żyły biegnącej przez zgięcie łokcia. Pielęgniarka zakłada na ramię opaskę uciskową, odkaża miejsce wkłucia i wbija igłę. Aby pobrać materiał, musi zwolnić opaskę uciskową. Po pobraniu wystarczającej do przeprowadzenia badań ilości krwi miejsce wkłucia powinno zostać zabezpieczone jałowym gazikiem. Przez kilka do kilkunastu minut trzeba je uciskać, by ranka samodzielnie się zasklepiła.

Analizę krwi pod kątem ilości hormonów wykonuje się w laboratorium. Zwykle wyniki podawane są w kontekście norm. Niemniej muszą zostać zinterpretowane przez lekarza specjalistę.

Cena badań hormonalnych

W diagnostyce przyczyn zaburzeń hormonalnych badania, na które skierowanie daje lekarz prowadzący, są refundowane z NFZ.

Wykonywane prywatnie badania hormonalne to koszt:

• TSH – od kilkunastu do dwudziestu kilku złotych,
• fT 3, fT 4 – kilkanaście złotych,
• hormony płciowe – kilkadziesiąt złotych (od około 22 do 40 złotych).
  

  ---

• Spadek poziomu testosteronu i innych androgenów u mężczyzn prowadzi do zaburzenia funkcji seksualnych. Czym skutkuje niedobór androgenów?
• Somatropina uzyskiwana jest dzięki inżynierii genetycznej, podawana może być dzieciom i dorosłym. Somatotropina, czyli hormon wzrostu.
• Niedoczynność kory nadnerczy polega na zaburzeniu wydzielania hormonów takich, jak kortyzol (tzw. hormon stresu). Niedoczynność kory nadnerczy: leczenie.
• Gdy hormonów płciowych jest zbyt dużo, ma to wpływ na cały organizm, w tym także na skórę. Trądzik hormonalny: przyczyny i leczenie.