Badania na płodność powinny poprzedzać konsultacje z ginekologiem i urologiem, którzy za pomocą badania palpacyjnego i ultrasonograficznego mogą wykryć nieprawidłowości w budowie narządów płciowych. Kolejnym krokiem w sprawdzaniu płodności są badania hormonalne i genetyczne na próbce krwi obwodowej. U mężczyzn można też zrobić posiew nasienia, który jest jedną ze skuteczniejszych metod oceny płodności.

Reklama

Badanie płodności u ginekologa

Pierwszym etapem w diagnostyce niepłodności jest badanie fizykalne. Wizyta u ginekologa wyznacza kierunek dalszych badań. W ramach konsultacji lekarskiej przeprowadzany jest obszerny wywiad i już podczas niego można ustalić prawdopodobną przyczynę problemów z zajściem w ciążę. Bardzo ważne są zwłaszcza: regularność cyklu menstruacyjnego, obfitość krwawienia, wykorzystywane metody antykoncepcji i regularność współżycia, o które lekarz pyta podczas wizyty. Równie istotne jak wywiad jest badanie palpacyjne, polegające na wprowadzaniu palca przez pochwę i rozpoznawaniu za pomocą dotyku rozmiarów, kształtu, twardości i położenia struktur anatomicznych w obrębie układu rozrodczego. Często stosuje się też USG transwaginalne (dopochwowe) – dużo dokładniejsze od tradycyjnej metody badania. Daje ono ogląd na zmiany w budowie narządów płciowych – torbiele, narośle czy nowotwory. Podczas badania ginekologicznego można też pobrać wymaz z pochwy do cytologii – oceny mikroskopijnej komórek nabłonka szyjki macicy (to badanie jest szczególnie cenne w diagnostyce chorób nowotworowych).

Badanie płodności u urologa

Również mężczyzna, zanim zdecyduje się na bardziej szczegółowe badania na płodność, powinien skonsultować się w urologiem. Już na etapie badania per rectum (wprowadzania palca przez odbyt) można wykryć żylaki powrózka nasiennego, zmiany w obrębie gruczołu krokowego, wnętrostwo czy nieprawidłową budowę anatomiczną prącia. Diagnozę potwierdza badanie USG. W szczególnych przypadkach (gdy badanie nasienia wykaże brak plemników) przeprowadza się też biopsję jąder, czyli pobranie ich wycinka do analizy histopatologicznej.

Badanie hormonów

Przyczyną trudności z zajściem w ciążę mogą być też zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu. Poziom hormonów mierzy się za pomocą badania krwi. U mężczyzn najważniejsze są hormon folikulotropowy (FSH), luteina (LH), testosteron i prolaktyna, natomiast u kobiet – FSH, LH, AMH, prolaktyna, progesteron i androgeny. Poziom hormonów można też kontrolować samodzielnie, za pomocą dostępnych w aptece testów owulacyjnych, które działają na podobnej zasadzie jak testy ciążowe. Testy owulacyjne pozwalają określić moment, w którym pęka pęcherzyk Graafa i uwalnia się dojrzała komórka jajowa (wtedy LH osiąga najwyższy poziom).

Badanie nasienia

Za ok. 40% przypadków niepłodności wśród mężczyzn odpowiadają nieprawidłowe parametry nasienia, które można zbadać za pomocą seminogramu. Próbkę ejakulatu oddaje się w laboratorium (po stymulacji prącia w specjalnie do tego przeznaczonym pomieszczeniu). Badanie nasienia sprawdza między innymi ruchliwość i budowę plemników, dzięki czemu z dużą dokładnością można określić prawdopodobieństwo zapłodnienia komórki jajowej.

Zobacz także

Badanie kariotypu

Płodność można sprawdzić także za pomocą badań genetycznych, które wskazane są zwłaszcza u par zmagających się z problemem nawracających poronień w I trymestrze ciąży. Bardzo częstą ich przyczyną jest nieprawidłowy kariotyp, czyli zestaw chromosomów w komórkach (nieprawidłowości mogą być zarówno jakościowe, jak i ilościowe). Dzieci par, w których partnerzy są nosicielami aberracyjnego kariotypu są bardziej narażone na choroby genetyczne, jak np. zespół Downa czy zespół Turnera. Badanie kariotypu polega na laboratoryjnej obserwacji krwi obwodowej.

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama