Na czym polega cesja umowy?

Cesja umowy to w prawie cywilnym przelew wierzytelności, czyli przekazanie jej przez dotychczasowego wierzyciela osobie trzeciej, wobec której dłużnik będzie od tej pory zobowiązany do świadczenia. Umowa cesji wierzytelności może wymagać zgody dłużnika, w każdym jednak wypadku powinien on zostać o cesji umowy powiadomiony.

Cesja umowy: co to jest?

Cesja (z łac. cessio) oznacza dobrowolne przeniesienie, pozbawienie, przelew wierzytelności. Pojęcie to występuje zarówno w prawie cywilnym, jak i na gruncie prawa międzynarodowego.

W prawie cywilnym cesją określa się przelew wierzytelności. Jest to przeniesienie wierzytelności z majątku wierzyciela (zbywcy, cedenta) do majątku osoby trzeciej (nabywcy, cesjonariusza), na podstawie umowy zawartej pomiędzy nimi.

Na tej podstawie dłużnik dotychczasowego wierzyciela staje się dłużnikiem nabywcy tej wierzytelności, która wynika z umowy pierwotnej. Od chwili zawarcia umowy nowemu wierzycielowi przysługują również zaległe odsetki.

Umowa cesji wierzytelności wynikająca z danej umowy nie wymaga zgody dłużnika, ponieważ nie pogarsza jego sytuacji prawnej – jego zobowiązanie pozostaje takie samo, przechodzi jedynie na cesjonariusza. Strony stosunku pierwotnego, czyli umowy z której wynika dane zobowiązanie, mogą w tej umowie stwierdzić, że cesja będzie zależała od zgody dłużnika, lub że w ogóle nie będzie dopuszczalna. Niedopuszczalność cesji może też wynikać z ustawy, a także z charakteru wierzytelności, np. jeśli w grę wchodzą alimenty.

Dłużnik, którego zgoda nie była wymagana, powinien być zawsze powiadomiony o zmianie wierzyciela. Dopóki nie będzie wiedział o tej zmianie, dopóty będzie mógł spełniać świadczenie do rąk dotychczasowego wierzyciela, a więc przykładowo opłacać rachunki na jego konto.

Cesja umowy zwykle stosowana jest w praktyce bankowej, jako zabezpieczenie kredytu lub pożyczki. Specyficznym rodzajem cesji wierzytelności jest indos, mający zastosowanie do papierów wartościowych, przede wszystkim do weksli i czeków. Popularnym rodzajem cesji jest także faktoring. Polega on na tym, że wierzyciel sprzedaje faktorowi, czyli firmie, która specjalizuje się w skupywaniu długów, przysługującą mu wierzytelność. W zamian otrzymuje od faktora środki finansowe, które może wykorzystać w bieżącej działalności, nie martwiąc się o spłatę długu przez dłużnika, który od tej chwili będzie spłacał swój dług do firmy, która jego dług skupiła.

Cesja umowy: forma

Cesja może być zawarta w dowolnej formie, nawet ustnej, jeśli jednak wierzytelność jest stwierdzona pismem, to i umowa cesji tej wierzytelności powinna być sporządzona na piśmie. Brak takiej formy nie będzie powodował nieważności umowy cesji, jednak może spowodować duże problemy dowodowe w razie sporu pomiędzy stronami.

Elementy prawidłowo sporządzonej umowy cesji to:

• data i miejsce sporządzenia umowy,
• określenie stron – cedenta i cesjonariusza,
• oświadczenie cedenta o przysługiwaniu wierzytelności właśnie jemu wraz z podaniem podstawy tej wierzytelności,
• zapis o dokonaniu przelewu wierzytelności,
• określenie momentu przelewu wierzytelności,
• określenie ceny jej przeniesienia,
• ewentualnie klauzula zobowiązująca jedną ze stron do powiadomienia dłużnika,
• załącznik w postaci dokumentu, z którego wynika przelewane zobowiązanie.